خیابان پاریس بر بوم روزگار

حدود ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه صبح، کرکره آتلیه‌اش در خیابان شهید محمدبیک را بالا می‌کشد. کرکره که بالا می‌رود، نقاشی‌ها رخ می‌نمایانند؛ فردوسی در کنار شاعران دیگری از ایران زمین، لویی شانزدهم و همراهانش که از کشتی پیاده شده‌اند در کنار ماهی فروش‌ها و پرتره‌هایی از چهره‌های افراد مختلف.

همشهری آنلاین -کو مجد زمانی: نقاش، بر میز سفید رنگی که شیشه‌ای روی آن قرار گرفته رنگ روغن ریخته؛ زرد، خردلی، نارنجی، قرمز، قهوه‌ای کمرنگ، قهوه‌ای سوخته، سبز و آبی. سه پایه نقاشی در فاصله کمی از میز قرار دارد. نقاش، پشت آن قرار می‌گیرد تا پرتره‌هایی دیگر خلق کند. او «رحیم بهشتی» است و در آتلیه‌اش، «پاریس» در خیابان شهید محمدبیک، نقاشی می‌کند.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

سال ۱۳۴۲ بود که در ساختمان پلاسکو پلاکاردهای سینمایی می‌کشید. «رحیم بهشتی»، خیلی زود به هنر علاقه‌مند شد و خوشنویسی می‌کرد و نقاشی می‌کشید. آن وقت‌ها یعنی سال ۱۳۴۲ افرادی که برای فیلم‌های سینمایی پلاکارد بکشند، اندک بودند، شاید حدود ۴، ۵ نفر که بهشتی هم چهارمی یا پنجمی محسوب می‌شد. او که به هنر نقاشی مشغول بود، به‌صورت اتفاقی به کار پلاکارد کشیدن برای فیلم‌های سینمایی در ساختمان پلاسکو وارد شد: «نقاشی‌ام خوب بود. یک روز از کنار سینما تهران عبور می‌کردم، این سینما بعدها دچار آتش‌سوزی شد. صاحب سینما کنار پلاکاردی که روی زمین افتاده بود، ایستاده بود و پلاکارد را تماشا می‌کرد. من از قبل با او آشنایی داشتم. همان موقع به ذهنم رسید می‌توانم برای فیلم‌های سینمایی پلاکارد بکشم.»

به این‌ترتیب او وارد این حرفه شد. حدود سال ۱۳۵۰ که پلاکاردها چاپی شدند، چاپخانه‌ای را راه‌اندازی و پلاکاردهای سینمایی را چاپ کرد، اما پس از مدتی این کار را رها کرد و نقاشی را به‌صورت جدی و حرفه‌ای ادامه داد. بهشتی، همزمان خوشنویسی هم انجام می‌داد. با خط‌های نستعلیق و نسخ آشنا است و خوشنویسی را هم زیر نظر استادانی مانند «حسن زرین خط» و «حسن میرخانی» آموزش دیده است. البته تأکید می‌کند که آن زمان فقط کلاس‌های آزاد خوشنویسی وجود داشت و از نهادی مانند انجمن خوشنویسان ایران خبری نبود.

خانواده بهشتی هم مانند اغلب خانواده‌ها دوست داشتند او حرفه‌ای جز هنر را انتخاب کند: «می‌گفتند نقاشی نون ندارد. این حرف‌ها وجود داشت. حتی پدربزرگم می‌گفت مغازه‌ای باز کن، اما من به نقاشی علاقه داشتم.»

شعرای ایران در یک قاب

همه تکنیک‌های نقاشی را تجربه کرده، اما در نقاشی‌هایش از تکنیک رنگ روغن استفاده می‌کند. سبکی هم که به کار می‌برد، رئال است. نقاشی‌هایش در اندازه‌های مختلف در آتلیه‌اش روی زمین یا روی دیوارها قرار گرفته‌اند. این اواخر پرتره می‌کشد. برای هر پرتره بین ۲۰ دقیقه تا حداکثر یک ساعت وقت می‌گذارد. در طول روز هم فقط بین ۳ تا ۴ ساعت از وقتش را به نقاشی اختصاص می‌دهد. بهشتی، حالا ۷۰ ساله است و به قول خودش سنی از او گذشته که امکان بیشتر کار کردن را به او نمی‌دهد.

این نقاش صاحب ۳ فرزند است و فرزندانش هم با هنر نقاشی آشنایی دارند. از بین آنها پسرش در یکی از مناطق تهران، نگارخانه‌ای را اداره می‌کند. او درباره موروثی بودن هنر در خانواده‌اش این‌طور توضیح می‌دهد: «بالاخره بچه‌ها وقتی کوچک‌تر هستند، کارهای هنری پدر یا مادرشان را می‌بینند. این مشاهده‌ها باعث می‌شود یا از هنر بیزار یا به آن علاقه‌مند شوند که خوشبختانه، بچه‌های من به هنر علاقه‌مند شدند.»بین پرتره‌های داخل آتلیه، نقاشی بزرگی هم از شعرا وجود دارد؛ تابلویی با رنگ‌های سرد که فردوسی، بیشتر از بقیه شاعران در آن خودنمایی می‌کند. شعرای دیگری هم هستند که در تابلو با اندازه‌ای کوچک‌تر ترسیم شده‌اند؛ سعدی، پروین اعتصامی، شهریار، سهراب سپهری و…این تابلو نقاشی روی جلد کتابی درباره شاعران ایران زمین است.

درخت‌هایی که خشک شدند

آتلیه نقاشی‌اش را در بحبوحه یکی از مهم‌ترین جریانات سیاسی تاریخ معاصر ایران در خیابان شهید محمدبیک راه‌اندازی کرده، از آن زمان بیش از ۳ دهه گذشته و در طول این ۳ دهه، خیابان تغییرات بسیاری داشته است. نخستین تغییر همین نام خیابان است، آن زمان، اینجا را به نام «پاریس» می‌شناختند. به همین دلیل هم بهشتی، نام «پاریس» را برای آتلیه خود انتخاب کرد تا آتلیه نقاشی پاریس در خیابان پاریس به فعالیت بپردازد. به گفته بهشتی، حدود سال ۱۳۶۰ بود که با شهادت شهید «محمدبیک»، نام خیابان پاریس به نام «محمدبیک» تغییر یافت. او درباره تغییرات دیگری که از حدود سال ۱۳۵۷ تاکنون در این خیابان شاهد آنها بوده، این‌طور می‌گوید: «اینجا تقریباً مثل خیابان فلسطین بود و درخت‌های بلند داشت. این درخت‌ها در این سال‌ها خشک شدند، تقریباً ۶۰‌درصد ساختمان‌های قدیمی هم نوساز شده است.»

ساختمان‌های قدیمی، حالا جای خود را به ساختمان‌های نو داده‌اند. آنهایی که زمانی در خیابان محمدبیک زندگی می‌کردند، اگر گذرشان به این خیابان بیفتد، ضمن یادآوری خاطرات، این جمله را بر زبان می‌آورند: «ای داد بی‌داد! اینجا خانه ما بود که کوبیده و ساخته شده.»

نقاش خیابان محمدبیک، از نیما یوشیج، بهزاد (مینیاتوریست) و دکتر ادیب به‌عنوان برخی از مشاهیری که روزگاری در این محدوده ساکن بوده‌اند، نام می‌برد. او از رسم همسایگی می‌گوید که این روزها به پررنگی روزهای گذشته نیست و از ساکنان قدیمی خیابان که یا به خیابان‌هایی دیگر نقل مکان کرده‌اند، یا از دنیا رفته‌اند. قدیمی بودن از نگاه بهشتی، مهم‌ترین ویژگی مثبت خیابان شهید محمدبیک است. او مشکلات این خیابان را هم بر می‌شمارد: «اینجا خیلی شلوغ شده. ترافیک زیاد است. خودروها اینجا سد معبر می‌کنند. رفت و آمد زیاد و سر و صدای موتورسیلکت‌ها هم آزاردهنده است.»

او اعتقاد دارد که هنرمند برای خلق آثار هنری از محیط تأثیر می‌گیرد، اما در نقاشی‌هایش از رنگ سیاه و سفید خیابان اثری نیست: «بعضی‌ها می‌پرسند با سر و صدای موتورها چطور نقاشی می‌کشی؟ جواب می‌دهم: عادت کرده‌ام، حالا دیگر سر و صدا و شلوغی اینجا روی نقاشی‌هایم تأثیری ندارد.»

_______________________________________

منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۱ در تاریخ ۱۳۹۳/۵/۲۲

کد خبر 768495

• قهرمان محله | گفت وگو با فرزند شهیدی که 4 ماه مفقودالاثر بود | عراقی ها از ناحیه ران پایم را بریدند

• زندگی در قلعه ۵۰۰ ساله | ماجرای ۲ برادر زرتشتی در علیمون

• بانوی تهرانی با میراث همسرش مدرسه می‌سازد | ۱۸مدرسه مرکز آموزشی خیّرساز در تکه چهارم پایتخت

• حماسه ۳ مرد

• خیابان پاریس بر بوم روزگار

• شهید مهندس ترابنده به روایت مادری که برایش پدر هم بود | مادر صبور، فرزند پرافتخار

• طبری، هاشمی، نجفی و زنجانی کجا هستند؟

• اولین پیشنهاد به حسین حسینی رسید |فرش قرمز کاپیتان سابق استقلال برای گلر آبی ها

• رئیسی: برخی مشکلات مردم را رنج می‌دهد | دولت ‌از مسائل ضروری مردم غافل نیست | خداوند توفیق بدهد بتوانیم خدمت کنیم

• پیشنهاداتی از ایران دارم اما بازی کنار رونالدو را ترجیح می دهم

• جزئیات تعلیق مجوز امنیتی نماینده آمریکا در امور ایران | به مرخصی بدون دستمزد فرستاده شد!

• پیشنهاد متفاوت پرسپولیس به یک بازیکن؛ ۸ میلیارد فاصله تا سقف

• جمع کردن نرده‌ها در نماز جمعه با دستور رئیس‌جمهور

• اولین پیشنهاد به حسین حسینی رسید |فرش قرمز کاپیتان سابق استقلال برای گلر آبی ها

• تصاویر لحظه نجات نوزاد چند روزه از خفگی | واکنش اورژانس و نحوه راهنمایی تلفنی را ببینید

• پیشنهاداتی از ایران دارم اما بازی کنار رونالدو را ترجیح می دهم

• پیشنهاد متفاوت پرسپولیس به یک بازیکن؛ ۸ میلیارد فاصله تا سقف

• انتقال غیر منتظره گزینه استقلال و پرسپولیس به تیم اروپایی | ستاره ایرانی گرانترین بازیکن تاریخ شد

• ممنون کسی هستم که بنر من را در تمرین استقلال پاره کرد | چرا اسم من را که این افراد قرار می دهید؟

• جزئیات تعلیق مجوز امنیتی نماینده آمریکا در امور ایران | به مرخصی بدون دستمزد فرستاده شد!

• جمع کردن نرده‌ها در نماز جمعه با دستور رئیس‌جمهور

• تصاویر خاص از مهدی طارمی در دفتر بیزینس شخصی

• یاغی بزرگ در راه استقلال | زمان رونمایی آبی ها از گزینه جنجالی